Gwasanaeth Iechyd yng Nghymru yn colli allan

Mae ffigyrau newydd wedi dod o San Steffan heddiw sy'n ddangos bod llai o arian bob person yn cael ei fuddsoddi yn y Gwasanaeth Iechyd Genedlaethol yng Nghymru nag yn Lloegr, Yr Alban neu ogledd Iwerddon. Roedd mwy o arian bob person yn cael ei fuddsoddi yn yr NHS yng Nghymru nag yn Lloegr a Gogledd Iwerddon tan pedair blynedd yn ol. Roedd Yr Alban wedi bod ar frig y cynghrair trwy'r amser. Dyn ni'n gallu gweld nawr y rheswm pam fod amserau aros ac rhestrau aros dal yn hirach yng Nghymru na Lloegr. Rown i sgwrsio am y newyddion yma gyda Gary Owen ar raglen Post Cynta bore 'ma, ac roedd rhaid i mi gyfadde daeth y ffigyrau yn syndod i fi.

Dywedais i hefyd, bydd rhaid i'r llywodraeth newydd sy'n cymryd grym Mis Mai nesa rhoi mwy o flaenioriaeth ar y Gwasanaeth Iechyd pan fydd y Gyllideb ar yr agenda, blwyddyn nesa. Dydy e ddim yn dderbyniol gan bobl Cymru gweld cleifion cael triniaeth cyflymach dros y ffin yn Lloegr oherwydd bod y Llywodraeth yn San Steffan yn rhoi mwy o flaenoriaeth ar yr NHS. Gobeithio bydd y gwrthbleidiau i gyd yn cytuno a hyn a bydd llawer o gwestiynau yn cael eu gofyn yn y Cynulliad ar ol i'r ACau ddod yn ol mis nesa.

Atebwch y Cwestiwn eich hun, Rhodri Glyn

Darllenais i sylwadau rhyfedd yn y Western Mail heddiw. Roedd Dirprwy Arweinydd Plaid Cymru, Rhodri Glyn Thomas yn herio Rhodri Morgan i ddweud yn union beth bydd e'n ei wneud ar ol yr etholiad ym Mis Mai nesa. Dyma'r hyn a ddywedodd Rhodri Glyn:

"Its ridiculous for Rhodri Morgan to cling to the fiction he is going to win a majority. The people of Wales have a right to know what Labour will do after the election"

Wel, mae hy n yn diddorol iawn i ni. Mae'n wir bod pawb eisiau gwybod beth sy ym meddwl Rhodri Morgan - ond mae pawb eisiau gwybod hefyd, beth sy ym meddwl Plaid Cymru. Yn ystod, (ac ar ol) y dadl ar y Cyllideb Terfynol cyn Y Nadolig, roedd e'n edrych fel bod Plaid Cymru eisiau creu glymblaid gyda'r Blaid Lafur. Roedden ni i gyd yn disgwyl clywed bod Rhodri Glyn, Ieuan Wyn Jones, Helen Mary ayb. yn paratoi cynllyn i helpu Llafur cario ymlaen fel Llywodraeth ar ol Mis Mai nesa. Ar ol darllen ei sylwadau heddiw, bydd rhaid i ni ail-feddwl.

Y cwestiwm mwya diddorol i mi ydi, oes na bosibilrwydd o ffurfio glymblaid 'enfys' rhwng Plaid Cymru, Y Democratiadd Rhydfrydol a'r Tories? Dyna beth dw i isho ystyried. Dw i eisiau gweld un opsiwn heb gynwys Blaid Lafur yn cael ei roi o flaen yr etholwyr. Dw i'n falch o ddweud yn blwmp ac yn blaen yr hyn dw i eisiau gweld. Beth amdanoch chi Rhodri Glyn? Chi sy wedi dechrau'r trafodaeth ar y pwnc ddadleuol hwn yn y Western Mail heddiw. Mae'n amser i chi ateb y cwestiwn eich hun.

Un Nadolig Arall

Roedd fy nhad yn gweiddi o'i wely.
"Cadwch ddistaw blant. Dw i'n ceisio cysgu o hyd."
Rown i'n cwerthin a chwarae gyda set Meccano newydd
a bwyta siocled a nougat cyn ein creision yd.
Dyna ffordd dw i'n cofio Dydd Nadolig amser maith yn ol.

Ar ol gwydd, daeth Taid a Nain Coedtalog draw.
Hi'n gwisgo porffor a dweud y drefn wrtho i.
"Cymro heb Cymraeg". Byddai'n falch iawn heddiw.
Cosb oedd sannau gwlan, llwyd, ac yn cosi.
Dyna ffordd dw'n cofio Dydd Nadolig amser maith yn ol.

Cyn mynd i gysgu, es i allan i'r tywyllwch dawel.
Bachgen bach o gefngwlad ar ei ben ei hun.
Meddwl am atgofion hapus ac atgofion trist.
Meddwl hefyd am ddyfodol pan fydd yn ddyn.
Dyna ffordd dw i'n cofio Noswaith Nadolig amser maith yn ol.

Nawr, fi sy'n gweiddi o fy nghwely.
"Cadwch ddistaw blant. Dw i'n ceisio cysgu o hyd".
Maen nhw'n chwerthin a chwarae gyda'u Ipods newydd
a bwyta siocoled a nougat cyn eu creision yd.
Ond dw i ddim yn gallu cysgu. Wedi cyrraedd Dydd Nadolig arall.

Gwyl hapus. Twrci mawr. Gwin Champagne a than gwyllt.
Pawb wedi blino. Gwraig a phlant yn ymlacio yn y ty.
Fel arfer, dw i'n cerdded allan i'r tywyllwch dawel.
Tywydd newidiol, weithiau wyn a weithiau ddu.
Dw i'n ddiolchgar cyrraedd un Nadolig arall.

Distawrwydd. Dim ond Llygoden y Maes yn gwibio.
Meddwl am fy nheulu sy ddim gyda ni nawr.
Meddwl am fy set Meccano a thy bach, Craig-y Gof.
Y rheswm yn gyfrinach. Mae dagrau rhedeg lawr
fy wyneb. Teimlo'n drist a chofio sawl Nadolig arall.

Sydyn, mae cadno coch yn screchian. Mae'r byd yn cario mlaen.
Bydd Calan yn dod. Un drws yn cae ac un arall yn agor.
Dw i'n gallu weld fy mhab yn cerdded yn y tywyllwch dawel
pan na fydda i'n hel meddylion rhagor
Bydd e'n meddwl am ei blant. Noswaith Nadolig arall.

Taurus ap Thomas (aka Glyn Davies)

"Annwyl Ieuan"

Ar ol darllen erthygl Rod Richards yn Golwg wythnos diwetha, ces i freuddwyd. Breuddwydiais am lythr a 'sgrifennais i at Ieuan Wyn Jones, arweinydd Plaid Cymru. Roedd y llythr yn mynd fel hyn:

"Annwyl Ieuan,

Dw i'n gwybod bod yr wythnos diwetha wedi bod yn un annodd iawn i chi. Ond peidiwch torri eich calon. Os 'dych chi'n barod i wrando ar hen ffrind, bydd posibilrwydd i chi fod yn Brif Weinidog wedi cwbl.
Dw i'n deall pam dych chi'n teimlo dipyn bach yn 'bruised' ar ol i fi ag Alun Cairns eich disgrifio chi fel arweinydd 'wobbly' ond doedd neb ar fai ond chi eich hun. Os nad oeddech chi'n barod i arwain ryw fath o 'Caretaker Government' beth yn y byd oedd y rheswm i chi i wahodd Nick Bourne a Mike German allan i'r gynhadledd i gyhoeddi bod y tri ohonoch chi yn barod i bleidleisio yn erbyn y cyllideb terfynol. Rown i'n barod i rhoi fy nghefnogaeth i chi fel Prif Weinidog!!
Rhaid i mi gyfadde roedd cydymdeimlad gyda fi atoch eich sefyllfa. Dw i'n gwybod roedd rhaid i chi ffindio rhyw ffordd allan o'r twll a rhyw rheswm i ganiatau Cyllideb Terfynol Sue Essex i'w gael ei phasio. Dw i'n deall hefyd roedd rhaid i chi smalio eich bod chi wedi llwyddo i gael myw o arian at addysg - hyd yn oed os nad mond ceiniogau.
Roedd y ddadl ar y Gyllideb yn un siomedig iawn i fi. Beth oedd y pwynt i'r Tories ac ACau Plaid Cymru cael ffrae cyhoeddus fel na. Doedd o'n helpu neb ond y Blaid Lafur. Dyna'r rheswm gwrthodais i gymryd rhan mewn nonsens a'r rheswm y canalbwntiais i ar y llwyddiant cawsoch chi a Mike a Nick yn y trafodaethau ar Tir Mynnydd. Ac rhaid i mi longyfarch chi hefyd am eich araith rhesymol iawn.
Dw i'n gwybod bod yr hanes rhwng ein pleidiau ddim yn bositif iawn ac mi fydd e'n annodd iawn i rai o'n cefnogwyr yn y ddau blaid yn feddwl am weithio gyda'n gilydd. Ond erbyn heddiw mae pethau wedi symud ymlaen. Gobeithio, dych chi'n barod i gyfadde bod y Tories wedi newid o dan arweinyddiaeth David Cameron. Dyn ni'n fwy Cymreig, yn fwy rhesymol, ac yn hollol gefnolog tuag at ddatganoli a'r Cynulliad. Mae rhai ohonon ni nawr isho gweld yr un pwerau sy yn Yr Alban yma yng Nhymru. Beth mwy dych chi isho?
Wrth gwrs, yr hyn sy'n bwysica ydi' r hyn sydd orau i Gymru. Dyna beth dw i'n ei ddweud wrthoch chi yn y llythr hon. Peidiwch gwerthu eich enaid i Blaid Lafur. Cofiwch 'sgidiau cryfion y Blaid Lafur sy wedi sathru ar gwddf Cymru dros y ganrif diwetha. Mae ein gwlad yn haeddu gwell na hynny ar ol Mis Mai nesa. Wrth gwrs bydd Plaid Cymru a'r Tories isho ennill digon o seddau i lywodraethu ar eu pen eu hunain. Ond os na fydd hwn yn digwydd peidiwch troi eich cefn ar y Tories.
Ac wrth gwrs yn ogystal, bydd pethau yn dibynnu ar pa un ohonon ni sy'n gael y mwyafrif o seddau. Dw i'n barod i ystyried chi fel Prif Weinidog. Ydych chi'n barod i ysteried cefnogi Tory fel Prif Weinidog?

Cofion gorau, Glyn"

Ond nawr mae'r larwm yn canu a dw i'n ol yn y byd realistig.

Wobbly Wyn Jones - Helpwr Y Blaid Lafur

Wythnos 'od' iawn yn Y Cynulliad. Hanner awr wedi deuddeg, Dydd Mawrth rown i mewn cynhadledd y gwrthbleidiau yn Y Sennedd yn gwrando ar Ieuan Wyn Jones, Nick Bourne a Mike German yn siarad ac yn eistedd fel y Tri Gwr Doeth. Cynhaliodd arweinwyr y gwrthbleidiau y gynhadledd arbennig anarferol hon i gyhoeddi nad oedden nhw yn barod i dderbyn Cyllideb Terfynol y LLywodraeth. Ar ol derbyn cwestiynau oddi wrth Vaughan Roderick o'r BBC, roedd eu hatebion yn glir - i fi beth bynnag. Roedd yr arweinwyr yn barod i ffurfio 'glymblaid enfys' tasai Rhodri Morgan yn ymddiswyddo. Rown i'n siwr bod y botwm coch wedi cael ei wasgu.

Ond - hanner awr wedi dau fe ddaeth datganiad o swyddfa Ieuan Wyn Jones i 'esbonio' yn hyn roedd e wedi dweud. Na, Na, dydy e ddim yn barod i ystyried glymblaid enfys neu unrhyw fath o 'Caretaker Government' gyda Tories. Na fydd unrhyw cytundeb gyda Tories yn realistig. Ar ol i'r neges gyrraedd Y Siambr, daeth gwen i'r wyneb Rhodri Morgan. Doedd dim gwen ar wynebau Nick Bourne neu Mike German - na finnau chwaith. Dros y misoedd diwetha dw i wedi bod yn trio perswadio Plaid Cymru i edrych yn 'gariadus' tuag at y Tories newydd, rhesymol a Chymraeg - fel partner. Maen nhw wedi 'poeri ar fy llaw'. Unwaith eto roedd Plaid Cymru wedi smalio roedd diddordeb gyda nhw gael pwer - ond pan glaniodd y cyfle o gael pwer ar plat Ieuan Wyn Jones trodd e unwaith eto i Wobbly Wyn Jones, y dyn rwber - Helpwr y Llywodraeth Lafur.

Mae Etholiad yn dod Mis Mai nesa a dw i isho pobl Cymru cael dewis - Llywodraeth Lafur neu Llywodraeth heb Lafur. Yr unig ffordd i gael dewis hyn ydi trwy rhyw fath o drefniant rhwng Plaid Cymru a'r Tories. Dw i'n barod i ystyried hwn syth ar ol yr etholiad - ond mae Plaid Cymru wedi penderfynnu yn barod eu bod nhw isho helpu sicrhau bydd Rhodri Morgan yn cario ymlaen fel Prif Weinidog dros y blynyddoedd nesa hefyd. Does neb eisiau gweld glymbaid rhwng Rhodri a Wobbly.