Golygfa o Gymru Wledig

Tuesday, September 18, 2007

Penblwydd degfed datganoli

Mae pawb wedi bod yn dathlu penblwydd degfed datganoli heddiw, a dw i wedi bod yn cofio yr hyn rown i'n gwneud ar y daunawfed o Fedi 1997. Rown i yn y cyfrif swyddogol y refferendwm yn Llandrindod Wells. Roedd deg ohonyn ni yn erbyn datgonoli yna, a deg arall o blaid, i sicrhau bod dim byd allan o ei le yn y cyfrif.

I ddechrau, yn fuan ar ol dechrau cyfrif y blaidleisiau, roedden ni i gyd yn disgwyl y refferendwm dweud Na. Ond ar ol awr, roedden ni'n rhagweld buddigoliaeth i gefnogwyr datganoli. Roedden nhw'n dechrau gwenu. Awr arall, ac roedden nhw'n disgwyl colli eto. Pedwar o'r gloch yn y bore a ddaeth canlyniad o Gaerfyrddin. Stoppiodd cefnogwyr datganoli yn crio a dechrauon nhw'n dawnsio a ddathlu. Roedd llawer o hapusrwydd yn Llandrindod.

Rowddwn i yr un o'r ochr yn erbyn datganoli yna. Roedd y naw arall wedi mynd adref, meddwl roedd ein ochr wedi ennill. Tipyn o sioc yn y bore! Penderynnais i ymuno y dathliadau. Roedd Gwilym Fychan wedi dweud wrtho fi cyn y cyfrif roedd e'n credu rown i'n cefnogwr cyfrinachol. Dw i ddim eisiau dweud dim byd am hwn - hyd yn oed heddiw. Ond rhaid i mi dweud, mwynhauais i y dathliadau.

Pan roeddwn i gyrru adref, penderfynnais i bydd datganoli y dyfodol yng Nghymru. Penderfynnais i hefyd bydd rhaid i'r Cynulliad newydd gael pwerau llawn i weithio yn effaithiol. Dw i ddim wedi newydd fy meddwl am hwn erbyn heddiw. Heb pwerau llawn dw i ddim yn credu bod y Cynulliad yn gweithio mor dda a dw i eisiau. Gobeithio bydd polisi i gynnal refferendwm i sefydlu Senedd fel yr un sy yn Yr Alban yn ein maniffesto i'r Etholiad Cyffredinol nesaf. Gawn ni weld.

Thursday, September 13, 2007

Yr Arglwydd Elfyn


Wel, down i ddim yn disgwyl clywed Elfyn Llwyd galw am Plaid Cymru newid polisi o ran anfon aelodau ei blaid i'r Ty'r Arglwyddi. Ond mae llawer o bethau wedi newid. Er enghraifft, mae Plaid Cymru wedi neidio mewn gwely gyda Lafur. Roedd hwn sioc i fi. (Beth bydd y pleidleiswyr yng Ngheredigion yn meddwl am hwn?) Ond wrth gwrs mae Elfyn tipyn hynach nawr. Mae'r 'ermine' yn edrych yn atyniadol. Mae'r feinciau yn edrych yn cyffyrddus. Bydd dim rhaid mynd allan chwilio am bleidlaisiau yn y dyfodol i gario ymlaen fel aelod clwb gorau yn y byd. Pob lwc Elfyn. Gobeithio byddet ti'n ennill dy freuddwyd. Rwyt ti'n headdu dipyn mwy amser i ymlacio. Gobeithio bydd aelodau dy blain yn edrych ar pethau trwy yr un llygaid a ti.